Presteren naar opgaven
en ambities

Het eerste perspectief uit de visitaties bevat het oordeel van de visitatiecommissie over de maatschappelijke prestaties van de corporatie. Die prestaties worden beoordeeld in het licht van de lokale opgaven, zoals vastgelegd in prestatieafspraken, woonvisies, energieconvenanten etc.

Deze derde SVWN-update, die nu alle visitaties met methodiek 5.0 omvat, bevestigt het eerdere beeld van enig verschil in scores tussen de groep van met methodiek 4.0 en met methodiek 5.0 gevisiteerde corporaties. Op alle prestatievelden, maar met name als het gaat om het investeren in vastgoed, blijken de prestaties uit de meer recente, op basis van methodiek 5.0 uitgevoerde visitaties gemiddeld op een iets hoger niveau te liggen dan in de visitaties uit de periode daarvoor. Ook zijn er onder de recent gevisiteerde corporaties meer corporaties die een 8 of hoger scoren. Deze corporaties hebben duidelijk meer gepresteerd dan wat als opgave was afgesproken. Dit positievere oordeel kan twee dingen betekenen. In de eerste plaats natuurlijk dat de corporaties de afgelopen jaren daadwerkelijk beter zijn gaan presteren. In de tweede plaats kan het betekenen dat de opgaven de laatste jaren realistischer zijn geformuleerd, of een combinatie daarvan.

In de praktijk heeft een corporatie vaak invloed op het formuleren van de opgaven; bijvoorbeeld door haar betrokkenheid bij het opstellen van een woonvisie en bij het maken van prestatieafspraken. De indruk is dat corporaties, mede onder invloed van het veranderende gesternte en welllicht mede naar aanleiding van de vorige visitatieresultaten, duidelijker hun grenzen zijn gaan aangeven. Dit vertaalt zich in realistischere opgaven (en dus hogere scores).

Met de invoering van methodiek 6.0 begin 2019 zijn de uniforme prestatievelden niet meer gehanteerd en wordt per corporatie beoordeeld op basis van de thema’s van de lokale prestatieafspraken. Daardoor is een gedetailleerde vergelijking op de verschillende onderdelen niet meer mogelijk.

Dat corporaties ruim voldoende presteren in relatie tot de opgaven blijkt ook uit het relatief geringe aantal verbeterpunten dat visitatiecommissies op dit vlak hebben gegeven. Dit beeld is sinds het oorspronkelijke rapport ongewijzigd gebleven. De meest genoemde verbeterpunten zijn nog steeds het meer ‘SMART’ maken van de prestatieafspraken danwel in overleg met de stakeholders duidelijker opgaven te formuleren op bepaalde prestatievelden en deze ook te evalueren.

De verbeterpunten op het onderdeel Ambities hebben vooral betrekking op het achterblijven van de ambities bij de opgaven in het werkgebied. Bijvoorbeeld op het gebied van energie en duurzaamheid, maar ook op gebieden als wachtlijsten, leegstand en huurachterstanden. Overige verbeterpunten hebben voornamelijk betrekking op de formulering van de ambities en doelen. De ambities en doelen dienen meer ‘SMART’ gemaakt te worden om duidelijkheid over het beleid te creëren. Indien corporaties ambities scherper formuleren, inclusief een uitsplitsing van de bijdrage van belanghebbenden en de corporatie zelf, dan kunnen deze dienen als sturingsmechanisme, hetgeen het presteren van de corporatie ten goede komt.